Hoe omgaan met personen met dementie

Wanneer iemand in je nabije omgeving de diagnose dementie krijgt, betreed je een uitdagende en emotionele periode. Iemand met dementie begeleiden brengt vaak frustrerende momenten met zich mee. Ken jij iemand in je omgeving met dementie? Met onze tips kom je te weten hoe je best met hem of haar omgaat en wat je beter niet doet.

In deze blog lees je verschillende tips:

1. Creëer een vertrouwde omgeving
2. Gebruik visuele hulpmiddelen
3. Introduceer routines
4. Neem de controle niet weg
5. Effectiever in contact komen
6. Vermijd welles-nietesdiscussies
7. Reageer correct op ongepast gedrag
8. Wees mild voor jezelf

Wil je je taken als mantelzorg verlichten?

Laat je ondersteunen door gezinszorg

Tip 1: Creëer een vertrouwde omgeving

Een herkenbare omgeving kan kalmerend werken voor mensen met dementie. Zorg ervoor dat de omgeving altijd hetzelfde en vertrouwd blijft. Vermijd grote veranderingen in het interieur, en zorg ervoor dat dagelijkse items zoals sleutels, bril en telefoon gemakkelijk te vinden zijn. Mensen met dementie ervaren ongekende prikkels snel als stressvol.

Tip 2: Gebruik visuele hulpmiddelen

Visuele ondersteuning kan de communicatie en het begrip bevorderen. Gebruik foto's, symbolen en kleurcodes om dagelijkse taken duidelijker te maken. Dit kan helpen om verwarring en angst te verminderen. Het helpt ook om gebruik te maken van briefjes. Deze kan je bijvoorbeeld op de voordeur plakken met als boodschap “Sleutel meenemen als je naar buiten gaat”. Op een grote visuele kalender kan je ook belangrijke informatie plaatsen. Die kan je aan de koelkast hangen.

Tip 3: Introduceer routines

Routines bieden structuur en voorspelbaarheid, wat rust kan brengen bij mensen met dementie. Probeer vaste tijden aan te houden voor maaltijden, activiteiten en rustperiodes. Dat kan het gevoel van controle vergroten. Betrek de persoon met dementie bij vertrouwde activiteiten die hij of zij graag doet, zoals het middagjournaal bekijken. De persoon zal de activiteit linken aan het feit dat hij of zij erna moet eten.

Tip 4: Neem de controle niet weg

Personen met dementie kunnen zich vaak geïsoleerd voelen, omdat de wereld om hen heen steeds minder herkenbaar wordt. Daarbij is het belangrijk dat je niet alle controle wegneemt. Geef de persoon de vrijheid om te doen wat hij of zij wil doen en zorg ervoor dat hij of zij zich kan bezighouden. Bied de persoon kansen om zelfstandig te handelen en bevorder de zelfredzaamheid.

Zelfs als besluitvorming moeilijk wordt door dementie, kunnen keuzemogelijkheden helpen om het gevoel van eigenwaarde te behouden. Bied bijvoorbeeld 2 kledingstukken of activiteiten aan waaruit hij of zij kan kiezen. Dat geeft een gevoel van controle.

Tip 5: Effectiever in contact komen

Voor personen die lijden aan dementie, wordt de wereld geleidelijk aan een complexe puzzel waarvan steeds meer stukjes ontbreken. In deze uitdagende reis vormt contact een waardevolle brug die de kloof tussen hun innerlijke wereld en de buitenwereld kan overbruggen. Verbaal, fysiek en auditief contact zijn essentiële instrumenten. Ze verbeteren niet alleen het welzijn van personen met dementie, maar ook van degenen die voor hen zorgen.

Op verbaal vlak

Verbaal contact draagt emotionele intentie over en geeft vertrouwdheid. Ga in gesprek met de persoon of lees eens iets voor. Het uiten van liefdevolle woorden aan de hand van rustige stemintonaties kan een gevoel van veiligheid en verbondenheid creëren.

Op fysiek vlak

Fysiek contact, zoals hand vasthouden, knuffelen, een schouderklopje, een kneepje in de hand of gewoon aanwezig zijn kunnen geruststellend werken en een gevoel van warmte overbrengen. Let ook op je lichaamstaal. Een glimlach zegt vaak veel meer dan woorden.

Op auditief vlak

Stimuleer auditief contact door middel van muziek, aangezien dat een aanzienlijk effect heeft op emoties en herinneringen. Maak gebruik van favoriete liedjes uit het verleden om positieve emoties op te roepen. Storende omgevingsgeluiden beperken helpt overprikkeling te verminderen. Zachte en vertrouwde geluiden introduceren bevordert een gevoel van sereniteit.

Tip 6: Vermijd welles-nietesdiscussies

De logica van personen met dementie verschilt vaak van onze logica. Ga niet in op discussies, maar ga mee in hun verhaal zonder fouten te benoemen. Herinneringen ophalen aan vroeger kan een positieve aanpak zijn. Dat wordt ook wel reminiscentie genoemd.

Tip 7: Reageer correct op ongepast gedrag

Onverwacht gedrag van een geliefde met dementie kan verwarrend zijn, aangezien het zo anders is dan hoe ze vroeger waren. Dat gedrag wordt veroorzaakt door het afsterven van hersencellen in het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor fatsoenlijk gedrag. Onze sociale normen, gebaseerd op waarden en normen, zijn daar opgeslagen.

Reageer rustig, zeg indien nodig duidelijk: "Dit vind ik niet prettig." Blijf niet te lang in deze situatie hangen. Het veroorzaakt spanning die de persoon met dementie niet begrijpt. Gebruik humor en afleiding om de situatie te verlichten.

Tip 8: Wees mild voor jezelf

Merk je dat irritatie begint op te borrelen? Geef jezelf dan de ruimte om begripvol te zijn. Reageer kalm en geduldig, zelfs op vragen die je als lastig ervaart. Gun jezelf daarna een moment van ademhaling en pauze, waarbij je even weg stapt uit de situatie.

Wanneer personen met dementie beschuldigingen uiten, is het essentieel om dat niet persoonlijk op te vatten. Vaak komen zulke uitspraken voort uit hun eigen emoties en ervaringen. Probeer ook waarom-vragen te vermijden, omdat die defensieve reacties kunnen uitlokken.

Durf steun te zoeken bij anderen, zowel bij mensen in je directe omgeving als professionele hulp. Verzorgenden van gezinszorg en thuiszorg kunnen ondersteuning bieden, een oogje in het zeil houden en je naaste activeren om dingen te ondernemen.