Exoskeletten in de zorg

Kunnen we rugklachten bij onze basismedewerkers verminderen en voorkomen dankzij het gebruik van exoskeletten tijdens het werk en in hoeverre zijn ze bereid om dergelijke technologie te gaan gebruiken?

W​​​​​​​aarom

Rugklachten zijn de grootste reden van uitval bij onze verzorgenden en poetshulpen. Dat kwam uit de risicoanalyse Ergonomie (Q4, 2022) uitgevoerd door Cohezio bij onze verzorgenden en poetshulpen. Volgens dat rapport van Cohezio zijn de 2 grootste risicofactoren:  

1. Houding en repetitieve bewegingen van bukken, tillen, reiken, hurken en knielen.
2. Variabel takenpakket. Taken voor een korte tijdspanne uitvoeren zorgt voor een kleiner risico op rugproblemen. Echter, deze taken op een regelmatige basis en langere tijdspanne uitvoeren, vergroot de waarschijnlijkheid op rugklachten enorm.

Werkwijze

De doctoraatstudie van Shirley Elprama (imec-SMIT, Vrije Universiteit Brussel) onderzoekt de acceptatie van het dragen van een exoskelet tijdens het werk. i-mens werkte mee aan dit onderzoek en testte 4 exoskeletten met 16 medewerkers. Deze testdagen gingen door op 22/05/2023 (Berchem) en 9/06/2023 (Oostende). Hier testten we of onze collega’s het aangenaam werken vinden met zo’n exoskelet. En we zijn uiteraard ook benieuwd naar hoe onze klanten dit ervaren. Daarom werd er gevraagd om luidop na te denken en de ongezouten mening te geven. Zo konden wij alle bedenkingen en feedback verzamelen. 

Resultaten ​​​​​​​

De VUB bezorgde ons geanonimiseerde resultaten van de test bij i-mens. Het volledige rapport kan je op deze projectpagina terugvinden. De belangrijkste bevindingen: 

• 8 op 16 testpersonen vindt exoskeletten nuttig voor hun job
• 8 op 16 testpersonen vindt dat exoskeletten ondersteunen bij het uitvoeren van hun dagelijkse taken. 
• 10 op 16 testpersonen is bereid om een exoskelet te gaan gebruiken tijdens het werk.

Er is dus potentieel om exoskeletten in de zorg in te zetten mits nodige aanpassingen. Zo zijn er enkele voorwaarden: 

• Flexibelere skeletten: De huidige versies van de skeletten zijn niet erg gemakkelijk verplaatsbaar en dus vooral relevant voor residentiele zorg en minder in de thuiszorg. Dit kan door ontwikkelingen in de technologie nog veranderen. Team innovatie volg de innovaties op. 
• Aangepaste werkinstructies: aangezien het dragen van een exoskelet de houding verandert, is het nodig om met een ergonoom of tilspecialist te bekijken hoe taken het best (anders) uitgevoerd kunnen worden. Bijv. Hoe patiënten het beste in een zetel te krijgen gezien het design van het exoskelet? Eventueel nog uit te testen: zijn er nog andere merken exoskeletten die handiger zijn voor gebruik in de zorg?  
• Uitgebreide training: het personeel die het exoskelet dagelijks gaat gebruiken, moet goed weten hoe deze optimaal te gebruiken (bijv. goed instellen). 

• Bedrijfspolicy: wat bij schade? Wat als personeelslid dit toch niet draagt? Wat te doen als exoskelet vuil wordt? 

Voorlopig wordt er nog geen vervolgproject opgestart met een exoskelet. We starten wel andere projecten rond ergonomie en werkbaar werk. 

Trekker: doctoraatstudie van onderzoeker Shirley Elprama
Partners:

• i-mens
• imec-SMIT, Vrije Universiteit Brussel

Contactpersoon: Expert innovatie Lisa Van Ryckeghem
Timing: 22/05/2023 en 9/06/2023
Subsidies: proeftuin Technologie voor Werkbaar werk met projectfinanciering van VLAIO en ook door EU Sophia in het kader van het Horizon 2020 Research and Innovation Programme (H2020-ICT-2019-2/2019-2023) met grant nummer 871237